اماکن تاریخی دزفول

شهر دزفول، در شمال استان خوزستان قرار دارد و جز بزرگترین شهرهای استان خوزستان است.

شهر دزفول قلب تپنده جاذبه های گردشگری استان خوزستان است؛ زیرا جاهای دیدنی دزفول ، از نظر طبیعی گردشگری ، تاریخی و مذهبی، چیزهای زیادی برای عرضه به گردشگران دارد ؛ در این مقاله از سایت کافه صورتی قصد داریم که چند تا از اماکن تاریخیِ شهر دزفول را برای شما شرح دهیم، تا پیش از سفر به دزفول شما عزیزانی که علاقه مند به تاریخ و بناهای تاریخی هستید برای سفر خود برنامه ریزی کنید.

مسجد جامع دزفول

مسجد جامع دزفول، اولین و قدیمی ترین مسجد شهر دزفول است.

این مسجد در قرن سوم و چهارم هجری بر روی یکی از آتشکده های ساسانی ساخته شده است. مسجد جامع دزفول تحت تاثیر از معماری کاخ ایوان کرخه است که بارها این مسجد بازسازی گشته و در دوره‌های صفویه و قاجاریه در آن تغییراتی ایجاد شده و توسعه داده شده است. این مسجد دارای یک صحن بزرگ و نمازخانه، دو شبستان با ستون های فراوان و سقف های گنبدی زیبا است. از جمله تزیینات مسجد جامع ،هنر کاشی کاری است که رنگ های سفید و سیاه، لاجوردی و فیروزه ای در آن مشخص است.

 

قمش چوقابافان(قنات)

یکی دیگر از جاهای دیدنی خوزستان در دزفول قنات تاریخی مومنان است که به آن قمش چوقابافان نیز گفته می‌شود.نام و نشان این محل را می‌توانید در یکی از محله‌های دزفول، به نام شیدانه امام رضا (ع) می‌توانید جستجو کنید.

برای دیدن قمش باید  به درون زمین سفر کنید، از یک در ورودی آن که به آن «سَربِطاق» می‌گویند عبور کنید. در گویش محلی دزفول به مسیر دسترسی به آب، سربطاق گفته می‌شود که ورودی آن‌ها هم سطح زمین است و سپس به‌صورت اریب و ۴۵ درجه به عمق، با پله‌ها به عمق زمین و آب قنات می‌رود. بعد از اینکه از سربطاق گذشتید و ۷۴ پله را طی کردید، به قمش چوقابافان می‌رسید، فضایی خیره‌کننده را می‌بینید که در میان رنگین کمانی از رنگ‌ها خودنمایی می‌کند و هوایی خنک و مطبوع به مشامتان می‌رسد.

در جای‌جای قمش مجسمه‌های مردان و زنانی کوزه و مشک به‌دست می‌بینیدکه اگر اهل دزفول و از قدیمی‌های آنجا باشید، خاطرات گذشته برایتان زنده می‌شود و یادآور روزهایی باشید که در گرمای سوزان جنوب، از کوچه پس کوچه‌های شهرعبور می‌کردید یا در سایه و خنکای کت‌ها، در جوار رود دز می‌نشستید و مردی مشک به دست، کاسه‌ آبی خنک به شما تعارف می‌کرد و عطش وجودتان را با آب گوارای قمش‌ها سیراب می‌کردید. در گوشه کنار چوقابافان نیز اشیای قدیمی مثل کاسه‌ها، بشقاب‌ها، چراغ و کوزه دیده می‌شود که اهالی این شهر با جان و دل به این قنات هدیه داده‌اند تا سهمی هرچند اندک در حفظ میراث آبا و اجدادشان داشته باشند.

قنات تاریخی مومنان یکی از رشته قنات‌های اصلی این منطقه است و بیش از ۵۰ متر از سطح زمین عمق دارد و طول آن به‌همراه سایر قمش‌ها تا رودخانه ۸,۱۰۰ متر است که تاکنون ۳۰۰ متر از آن خاک‌برداری شده است و در معرض بازدید گردشگران قرار دارد. این قنات در گذشته آب مورد نیاز آشامیدنی و ۱,۲۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی منطقه را از ۴۰۰ سال پیش تأمین می‌کرده است.

حمام کرناسیون

حمام کرناسیون، بنایی وسیع که منظره‌ای تماشایی دارد.

این حمام عمومی در زمان های گذشته یعنی در اواخر دوران پادشاهی زندیان و سالهای اول قاجاریه ساخته شده است. در حمام کرناسیون لوازم زندگی مردمان قدیم دزفول، در کنار عتیقه های کهن و اشیاء نفیس نگهداری می شود.

از جذابیت این بنا می توانید به نمای آجری این حمام، سردر کوچک حمام و ستونها و سقف های قوس دار آن نیز اشاره کرد .

حمام کرناسیون در شمالی‌ترین نقطه بافت قدیمی شهر و در محله کرناسیون قرار دارد.

خانه تاریخی سوزنگر

خانه سوزنگر در بافت تاریخی شهر دزفول واقع شده است که از زمان قاجاریه به یادگار مانده است. محله میاندره، محله ای معروف در این شهر است که به خاطر ساختمان های قدیمی و بناهای تاریخی اش محبوب می باشد. وقتی به محله میاندره یا قلعه رسیدید باید کوچه کلانتریان را پیدا کنید. از اینجا به بعد، تابلوی راهنما شما را به سمت بن بستی هدایت می کند که خانه سوزنگر در آن واقع شده است.

معماری این خانه به حدی ظرافت و زیبایی دربردارد که هر کسی را متحیر می کند؛ چنین آجرکاری های استادانه ای، آن هم در گذشته های دور انسان را به وجد می آورد.

تمام قسمت های خانه از جنس آجر هستند و همین باعث می شود تنوعی را که در تزئینات بخش های مختلف خانه می بینیم، کاری هنرمندانه بدانیم. در بخش های مختلف این خانه آجر کاری اختصاصی دزفول یعنی خون چینی به کار رفته است.

خانه تاریخی سوزنگر دو طبقه دارد.

طبقه اول این خانه به یک ایوان بزرگ و دلگشا و چندین اتاق اختصاص داده شده و طبقه دوم خانه اتاق های پذیرایی و مکانی برای برگزاری مراسمات رسمی و دورهمی های خانوادگی بوده است.

خانه تیزنو

یکی از جاذبه های گردشگری و اماکن تاریخی شهر دزفول خانه تیزنو است. خانه تیزنو در دوران صفویه ساخته شده و لقب بزرگترین و زیباترین خانه تاریخی شهر دزفول را به خود اختصاص داده است که در محل قلعه دزفول قرار دارد.

در دوران قاجار و پهلوی اول، تغییراتی روی این خانه صورت گرفته و تکمیل شده است. این خانه به دلیل معماری خاصش مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. خانه تیزنو مشخصات معماری بومی را دارد از هشتی گرفته تا حیاط زیبا و شوداون و شبستان و نمای تزیین شده با آجر کاری. نمای خانه با قوس های رومی و پنج و هفت تزیین شده است. این طراحی به خانه نمای باشکوهی می بخشد. خانه تیزنو هم اکنون به عنوان اداره میراث فرهنگی دزفول قرار دارد.

پل قدیم دزفول

این پل در سال ۲۶۰ میلادی (در حدود ۱۷۵۰ سال پیش) به دستور شاپور اول ساسانی و بدست ده‌ها هزار اسیر رومی بر روی رود دز ساخته شد و به همین دلیل این پل به پل رومی نیز مشهور است. برای حفاظت از پل قلعه‌ای نیز بنا شد که در محل قدیمی آن محله‌ای به همین نام (قلعه) وجود دارد.

این پل دارای ۱۴ دهانه است و آب رودخانه دز از زیر آن عبور می‌کند، پل قدیم دزفول از سنگ ساروج و آهک بنا شده و در دوران حکومت عضدالدوله دیلمی، صفویان و پهلوی باز سازی شده‌است اما پایه‌های پل حکایت از دوران ساسانی دارد.

این پل برروی رودخانه دز واقع شده و ساختمان فعلی آن در دوران صفویه بر روی ساختمان قبلی بنا شده‌است. ساختمان این پل متشکل از بافت معماری متعلق به سه دوره تاریخی است. بخش‌هایی از پایه‌های پل مربوط به دوره ساسانی و بخش طاقدیسی پل مربوط به دوره صفویه و از نمونه‌های طاقهای دوره اسلامی است و سرانجام بخش عرشه پل که از مصالح جدیدی همچون سیمان و فلز ساخته شده‌است مربوط به دوره رضا شاه پهلوی است.

شهر باستانی جندی شاپور

شهر جندی شاپور ، نام قبلی آن شهر گندی شاپور بود؛ این شهر جزو مهم ترین شهرها در دوران ساسانی بوده است.شهر جندی شاپور توسط دومین پادشاه ساسانی یعنی شاپور اول بنا گشت و به دست مهندسین ایرانی و طراحان یونانی ساخته شد. شهر جندی شاپور اوج قدرت و زیبایی و شکوه در دوران ساسانی بود که متاسفانه اکنون فقط خرابه هایی ازآن در کنار رود کارون باقی‌مانده .

شهر جندی شاپور از سال ۱۳۱۰ به آثار ملی ایران اضافه گشت و به یکی از مهمترین اماکن تاریخی و دیدنی شهر دزفول تبدیل شد.

تپه های باستانی چغامیش

تپه های باستانی چغامیش ،یکی از قدیمی ترین مکان های این سرزمین هستند . قدمت این تپه ها به ۶۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است. چغامیش را باید نخستین مکان در ایران دانست که خط و کتاب در آنجا ظاهر شده .

تپه های باستانی چغامیش روزگاری پوشیده از کوزه های شکسته فراوانی بود . پس از اولین مطالعه مشخص شد از عهد پیش از خط باقی مانده اند و این روزها متاسفانه اثری از کوزه ها باقی نمانده است.

از جمله مهمترین اثر جالبی که در این تپه ها کشف شده ، “اولین سند دریانوردی جهان” است که ریشه فرهنگی آن به ۶ هزار سال قبل از میلادی باز میگردد کشف شد.

این مهر گلین، یک کشتی را با سرنشینانش نشان می‌دهد.

در این کشتی یک سردار پیروز ایرانی، بازگشته از جنگ، نشسته و اسیران زانوزده در جلوی او دیده می‌شوند. همچنین در این مهر یک گاو نر و یک پرچم هلالی شکل هم دیده می‌شوند.