کلوچه
کلوچه دزفول، یکی از شیرینی‌های سنتی شهر دزفول در استان خوزستان است که به دو نوع خرمایی و شکری تقسیم می‌شود. این کلوچه‌ها با استفاده از موادی مانند آرد، روغن، خرما، زیره سبز، شیر و ادویه‌هایی مانند دارچین و زنجبیل تهیه می‌شوند و دارای طعمی خاص و بی نظیر هستند که به دلیل طعم خوشمزه و سنتی‌بودن، در مراسم مختلف مانند عروسی، عزاداری و اعیاد مذهبی جایگاه ویژه‌ای دارند.
کلوچه دزفول نمادی از محبت و مهمان‌نوازی در فرهنگ محلی به حساب می‌آید و به عنوان سوغاتی محبوب از دزفول شناخته می‌شود. این شیرینی‌ها نه تنها بخاطر طعم خوب بلکه به خاطر خواص مواد تشکیل‌دهنده‌شان مثل زیره که خواص درمانی دارد و خرما که منبع انرژی است، بسیار مورد توجه مردم و گردشگران قرار گرفته‌اند. همچنین کلوچه دزفول در قالب‌های متنوعی تهیه می‌شود و معمولاً تازه آن ارزش بالاتری دارد. وجود فروشگاه‌ها و کارگاه‌های پخت این کلوچه در بیشتر مناطق دزفول، گسترش تولید و عرضه این محصول را نشان می‌دهد.
تاریخچه پیدایش کلوچه دزفول چگونه و از چه زمانی رایج شد
تاریخچه دقیق پیدایش کلوچه دزفول به طور مستند ثبت نشده است، اما این شیرینی از دیرباز در شهر دزفول و مناطق اطراف آن در استان خوزستان رایج بوده و در مراسم‌های مختلف مانند عروسی، عزاداری و اعیاد مذهبی به عنوان نمادی از مهر و محبت و مهمان‌نوازی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
پخت کلوچه دزفول ریشه در فرهنگ و سنت‌های محلی این شهر دارد و در گذشته به طور سنتی توسط خانواده‌ها تهیه می‌شد. به دلیل ترکیبات ویژه‌ای مانند شیر پرچرب گاومیش، زیره سبز، خرما و ادویه‌های محلی، این کلوچه‌ها دارای طعمی خاص و ارزش غذایی بالا هستند. همچنین کلوچه دزفول به دلیل ماندگاری بالا و قابلیت نگهداری تا چندین روز، در گذشته مورد توجه کشاورزان و مسافران بوده است که آن را به همراه خود می‌بردند.
این شیرینی در طول سال‌ها به یکی از نمادهای فرهنگی و خوراکی سنتی دزفول تبدیل شده و امروزه نیز به عنوان یکی از سوغات‌های مهم این شهر شناخته می‌شود که گردشگران و مهمانان از بازارهای قدیمی دزفول تهیه می‌کنند. در زبان محلی به آن “کلیچه” نیز گفته می‌شود و تهیه آن معمولاً با شیوه‌های سنتی انجام می‌شود که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
تفاوت اصلی بین کلوچه خرمایی و شکری دزفول در چیست
تفاوت اصلی بین کلوچه خرمایی و شکری دزفول در مواد اولیه و طرز تهیه آنها است.
- کلوچه خرمایی دزفول دارای ماده میانی پوره خرما است و معمولاً با زیره سبز، هل و دارچین ترکیب می‌شود که به آن طعمی خاص و معطر می‌بخشد. این نوع کلوچه بیشتر نرم بوده و کالری نسبتاً کمتری دارد و به دلیل استفاده از خرما، انرژی‌زا و مغذی است.
- کلوچه شکری دزفول از شکر (پودر قند) به جای خرما تهیه می‌شود و معمولاً به شکل برش‌های هندسی در می‌آید. برای تهیه آن از آرد، روغن، زیره، رازیانه، خمیرمایه، شیر و شکر استفاده می‌شود. بافت کلوچه شکری نرم است و گاهی روی آن کنجد یا شکر برای تزیین می‌پاشند.
هر دو نوع کلوچه بدون استفاده از تخم‌مرغ و بکینگ پودر تهیه می‌شوند و از نظر طعم و بافت با یکدیگر متفاوت هستند. کلوچه خرمایی بیشتر به دلیل عطر و طعم طبیعی خرما و ادویه‌جات شناخته می‌شود و کلوچه شکری بیشتر جایگزینی برای بیسکوییت‌های کارخانه‌ای است که محبوبیت خاص خود را دارد.
چرا در طعم کلوچه دزفول از زیره و زنجبیل استفاده می‌شود
در کلوچه دزفول از زیره و زنجبیل به دلیل دو علت اصلی استفاده می‌شود:
اول اینکه زیره سبز به کلوچه عطر و طعم خاص و منحصر به فردی می‌بخشد که یکی از مشخصه‌های اصلی طعم سنتی این شیرینی است. زیره علاوه بر ایجاد طعم خوش، دارای خواص درمانی و تقویتی نیز هست و باعث می‌شود کلوچه ارزش غذایی بالاتری پیدا کند.
دوم اینکه زنجبیل باعث اضافه شدن طعمی ملایم و گرم به کلوچه می‌شود و همچنین می‌تواند خواص ضد التهابی و ضد سرطان داشته باشد. ترکیب زنجبیل با دیگر ادویه‌ها مانند دارچین در کلوچه خرمایی دزفول، طعمی پیچیده و دلپذیر ایجاد می‌کند که علاوه بر خوشمزگی، فواید سلامتی نیز دارد.
در مجموع، زیره و زنجبیل هم برای بهبود طعم و عطر و هم برای خواص درمانی و تغذیه‌ای به عنوان اجزای اصلی کلوچه دزفول به کار می‌روند که این شیرینی را به یک خوراکی سالم و خوشمزه تبدیل می‌کنند.
کلوچه دزفولی انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین و رایج‌ترین آنها عبارتند از:
- کلوچه خرمایی دزفولی: این نوع کلوچه با استفاده از خرما به عنوان ماده میانی و افزودنی‌هایی مانند زیره، دارچین، زنجبیل و هل تهیه می‌شود. خواص زیادی دارد و به دلیل طعم و عطر خاصش بسیار محبوب است.
- کلوچه شکری دزفولی: در این نوع از شکر یا پودر قند به جای خرما استفاده می‌شود. به شکل برش‌های هندسی در می‌آید و بافت نرمی دارد. جایگزینی خوشمزه و سالم برای بیسکوییت‌های کارخانه‌ای است.
- کلوچه مهری: این کلوچه‌ها طرح گل دارند، نرم و ترد هستند و اغلب به صورت ارگانیک و بدون افزودنی تولید می‌شوند. درون آنها از خرما استفاده شده و انرژی‌زا هستند.
- کلوچه نان شیر دزفول: این نوع کلوچه با استفاده از شیر تهیه می‌شود و پهن‌تر و نازک‌تر از انواع دیگر است. روی آن خطوط نقطه‌چین شکل دارد و بیشتر به شکل نان است. معمولاً کمی تردتر و خشک‌تر است.
- کلوچه نمکی دزفول: نوعی کلوچه ساده و بدون شکر یا خرما که برای افراد دیابتی یا کسانی که رژیم غذایی خاص دارند مناسب است. کاملاً ارگانیک و با عطر ملایم زیره تهیه می‌شود.
- کلوچه خرمایی دزفول با طرح سُک سُک و انگشتی: این نوع کلوچه با استفاده از ابزار سنتی به نام “سُک سُک” سطحی سوراخ‌دار و طرح‌دار پیدا می‌کند و لبه‌هایش با دقت به شکل چین‌دار فرم داده می‌شود.
این انواع، محصولات متنوعی از کلوچه دزفولی را تشکیل می‌دهند که بسته به ذائقه و نیاز مشتری قابل انتخاب هستند.
کدام نوع کلوچه دزفولی برای نگهداری طولانی‌تر مناسب‌تر است
کلوچه خرمایی دزفولی به دلیل ترکیبات طبیعی، عدم استفاده از مواد افزودنی و نگهدارنده، بیشتر برای نگهداری طولانی‌مدت مناسب است. این نوع کلوچه در دمای اتاق معمولاً تا حدود یک هفته تا ده روز تازه می‌ماند و اگر در فریزر نگهداری شود، می‌توان آن را تا شش ماه نیز سالم نگه داشت. کلوچه خرمایی با زیره و دارچین تهیه می‌شود که علاوه بر عطر و طعم، به ماندگاری بهتر آن کمک می‌کند.
از طرفی، کلوچه‌های صنعتی یا کارخانه‌ای که ممکن است دارای مواد افزودنی و نگهدارنده باشند، در دمای محیط ماندگاری طولانی‌تری دارند اما برای سلامتی به اندازه کلوچه‌های سنتی مناسب نیستند.
کلوچه‌های دیگر مانند کلوچه شکری یا کلوچه نان شیر نسبت به کلوچه خرمایی ماندگاری کوتاه‌تری دارند و بهتر است زود مصرف شوند تا تازه بمانند. همچنین روش نگهداری مناسب مانند قرار دادن در محیط خشک و خنک و استفاده از کاغذ روغنی بین کلوچه‌ها، در حفظ تازگی و کیفیت آنها بسیار موثر است.
برای نگهداری ۲۰ روز در دمای محیط چه بسته‌بندی‌ای لازم است
برای نگهداری کلوچه دزفول به مدت ۲۰ روز در دمای محیط، بسته‌بندی باید چند ویژگی مهم داشته باشد:
- بسته‌بندی باید کاملاً دربسته و ضد هوا باشد تا از ورود اکسیژن جلوگیری شود، زیرا اکسیژن عامل اکسیداسیون و فساد سریع مواد غذایی است. استفاده از پلاستیک‌های وکیوم یا کیسه‌های مخصوص نگهداری مواد غذایی با قابلیت خارج کردن هوا، بهترین گزینه است.
- بسته‌بندی باید رطوبت را کنترل کند و مانع ورود رطوبت محیط به داخل شود. رطوبت باعث رشد کپک‌ها و باکتری‌ها می‌شود، بنابراین استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ضخیم و یا پاکت‌های چندلایه ( مثل پاکت‌های آلومینیومی یا بسته‌بندی‌های کامپوزیتی) توصیه می‌شود.
- نگهداری بسته‌بندی شده باید در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید باشد تا دمای محیط کنترل شده و نوسانات دمایی به حداقل برسد.
- استفاده از پک‌های جاذب اکسیژن یا سیلیکاژل برای جذب رطوبت داخل بسته‌بندی می‌تواند ماندگاری کلوچه را افزایش دهد.
با رعایت این نکات، می‌توان کلوچه دزفول را تا ۲۰ روز در دمای معمولی محیط حفظ کرد بدون اینکه کیفیت و تازگی آن از بین برود.
در فروشگاه دیارمو هر روز کلوچه خرمایی و شکری به صورت روزانه تهیه و آماده می شود.
شما می توانید با مراجعه به سایت دیارمو و غرفه باسلام هر نوع کلوچه ای که بخواهید را سفارش دهید.
یا می توانید جهت ثبت سفارش با شماره زیر تماس بگیرید:
۰۹۹۱۶۹۵۹۱۶۹
- پشتیبان 3
- شهریور 4, 1404
- 31 بازدید
