خراطی در دزفول

هنر اصیل خراطی در دزفول: سفری به دنیای چوب و تراش

قدمت و اصالت:

خراطی یکی از هنرهای سنتی و اصیل ایران است که قدمت آن به هزاران سال پیش باز می‌گردد. در میان شهرهای مختلف ایران، دزفول همواره یکی از مراکز مهم تولید محصولات خراطی بوده است. وجود محله‌ای به نام “خراطان” در بازار قدیمی دزفول، گواه بر قدمت و رونق این حرفه در این شهر است.

مواد اولیه و ابزار:

برای خلق آثار خراطی، از چوب درختان مختلفی مانند جغ، تبریزی و سپیدار استفاده می‌شود. علاوه بر چوب، از سریشم، چسب چوب، لاک الکل، سیلر، کیلر، نیم پلی استر، روغن جلا، بتونه چوب و بتونه همرنگ نیز در مراحل مختلف کار بهره گرفته می‌شود. ابزار اصلی خراطی، دستگاه خراطی است که در گذشته با نیروی دست انسان کار می‌کرد؛ اما امروزه با کمک دینام، سرعت و دقت کار افزایش یافته است.

انواع محصولات:

محصولات خراطی دزفول بسیار متنوع هستند و کاربردهای مختلفی دارند. برخی از این محصولات عبارتند از:

• ظروف آشپزخانه: بشقاب، کاسه، شکلات‌خوری، آجیل‌خوری، قندان، وردنه، گوشت‌کوب و…

• قطعات مبلمان و دکوراسیون: پایه‌های میز، صندلی، مبل، چهارپایه، آباژور، شمعدان، گلدان و…

• لوازم بازی و سرگرمی:مهره‌های شطرنج، تخته نرد و…

• قطعات مورد نیاز پیشه‌های سنتی: دسته ابزارها، دوک نخ‌ریسی، چرخ ماسوره‌پیچ و…

• محصولات متفرقه: زیرسیگاری، نی و چوب قلیان، پیپ، میل زورخانه، عصا و…

نقش و نگار:

نقش و نگار محصولات خراطی دزفول عمدتا شامل بافت و رگه‌های موجود بر روی چوب مصرفی است. همچنین، برخی از محصولات با طرح‌های سنتی مانند نگارگری و خوشنویسی تزیین می‌شوند.

رنگ‌آمیزی:

رنگ‌بندی محصولات خراطی دزفول اغلب شامل رنگ ذاتی چوب‌ها (زرد مایل به سفید تا قهوه‌ای مایل به سیاه) است. برخی از محصولات نیز با پوشش رنگی عرضه می‌شوند.

کارکردهای محصولات:

محصولات خراطی دزفول دارای کارکردهای تزیینی، کاربردی و یا تزیینی-کاربردی هستند. این محصولات معمولا به عنوان وسایل آشپزخانه، دکوراسیون منزل، هدایای نفیس و یادگاری‌های ارزشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بازار خراطی دزفول:

بازار قدیمی دزفول، به ویژه محله خراطان، محل اصلی خرید و فروش محصولات خراطی است. در این بازار، کارگاه‌های متعدد خراطی وجود دارند که بازدیدکنندگان می‌توانند از نزدیک شاهد هنرنمایی استادکاران خراطی باشند و محصول مورد نظر خود را با کیفیت و قیمت مناسب خریداری کنند.

حمایت از هنر خراطی:

با توجه به ارزش هنری و فرهنگی خراطی دزفول، حمایت از این هنر و هنرمندان آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های صنایع دستی، آموزش نسل جوان و ایجاد زمینه‌های صادرات محصولات خراطی، می‌تواند به حفظ و رونق این هنر اصیل کمک کند.

نتیجه‌گیری:

خراطی دزفول هنری زیبا و کاربردی است که با تلفیق مهارت و ذوق هنرمندان، آثار نفیس و ارزشمندی را خلق می‌کند. با حمایت از این هنر و هنرمندان آن، می‌توانیم میراث فرهنگی ارزشمند خود را برای نسل‌های آینده به یادگار بگذاریم.